عبابافی درمحمدیه

مسجد سركوچه محمديه

 اين بناي تاريخي درمحله محمديه يكي از محلات قديم شهر نائين واقع شده است. مسجد سركوچه محمديه متعلق به قرون اوليه هجري بوده كه بيش از يك هزارسال قدمت دارد و از نظر شكل و پلان كاملا" بامساجد ديگر متفاوت بوده و اين يكي از ويژگيهاي مهم بناي مذكور مي باشد. 

 اين بنا فاقد صحن يا حياط بوده، پلان آن به صورت مستطيل شكل يا گنبدي در مركز ساخته شده است .
 از ويژگيهاي مهم بناي تاريخي مسجد سركوچه محمديه كتيبه هاي كوفي متعدد در قسمت فوقاني ديوارها و گنبد مسجد بوده كه كل كتيبه هاي آن بارنگ لاجوردي روي گچ و باخط كوفي ترسيم شده كه قسمت ساقه گنبد كوچك آن آيه 18 سوره توبه ترسيم شده است .
 در قسمتي ازمسجد نام عشره مبشره به اضافه بسم الله الرحمن الرحيم نمايان است .

روبروي محراب تاريخ كتيبه ها به خط عربي به سال 469 هجري قمري ديده مي شود .
به گفته مدنيان كارشناس ميراث فرهنگي و گردشگري نائين در سالهاي گذشته تمامي قسمتهاي بدنه ها ،گنبد و كتيبه ها توسط اين سازمان مرمت و استحكام بخشي گرديده است .مقدار زيادي از جمله استحكام بخشي كتيبه ها و ديوارهاي گنبد و تعميرات خود بنا انجام شده است.
اين بنا درفهرست آثار ملي به شماره به ثبت رسيده است .
مسجدسركوچه محمديه درمحمديه شهر نائين ودرست درمركزبافت قديم اين محل ساخته شده است.
اين مسجد پلاني كاملاً متفاوت از ديگر مساجد تاريخي داشته و آن به صورت مستطيل شكل با گنبدي خشتي در وسط بنا ساخته شده است .

رييس اداره منابع طبيعي و آبخيزداري شهرستان نايين گفت: بر اساس مطالعات تفصيلي و اجرايي بند خاكي كليزه محمديه با اعتباری بالغ بر ۳میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال در محل جدید احداث می شود.

                         محمديه خاستگاه علما

 پيشينه تاريخي محمديه ،سبقت در اسلام پذيري و روحيه حق جويي مردمي كه در اين قريه زندگي مي كرده اند زمينه را براي پرورش انسانهاي فرهيخته مهيا نموده است . اين انسانهاي مومن هر كدام به وسع خود در اعتلاي فرهنگ اسلامي كوشا و در راه تحقق اهداف مقدس و خير خواهانه ايثار و گذشت داشته اند .از خانواده هاي متنعم و شريف و اوساط و ضعيف هر كس به نحوي سعي داشته در ميدان غيرت و همت گوي سبقت ربوده ايفاگر نقش ماندگاري باشد.يكي با ساخت آب انبار و مسجد يكي با ساخت حمام و حسينيه و ديگري با داير كردن مدرس و كتابخانه يادگاري از خود به جاي گذاشته است . تربيت فرزندان صالح از آرزوهاي هر انسان مؤمني بوده از اين رو خانواده هايي از ديرباز تا كنون در راستاي اعمال صالح خود سعي بليغ داشته اند ولو به قيمت رنج تن ،روح و روان فرزندان خود را با علم و دانش عجين ساخته آنها را به درجاتي از مراتب علم و دانش برسانند كه بعضا مايه سرافرازي ملت غيور ايران شده اند .

ت‍اسي به اين قله هاي دانش و بينش موجب تلاش جمع كثيري از مردم محمديه براي تحصيل علم و دانش بوده است . تا قبل از رسميت يافتن تحصيلات آكادميك و شروع فعاليت دبستان عبرت محمديه بازار مكتب خانه در محمديه داغ و پر رونق بوده مقدمات علم را تشنگان معرفت از محمديه و اطراف از اين آبشخور چشيده و براي تكميل دانش خود رهسپار حوزه ها و ديگر مدارس شهرها مي شدند.علمايي كه از اين راه به مراحل ،مراتب و مقامي شامخ رسيده اند هر يك در جاي خود ذكر كردني و قابل ستايشند و اما در اين فرصت بنا داريم از يكي از بزرگاني كه در راه بسط و گسترش فرهنگ ديني سالياني چند همت گمارده متجاوز از نيم قرن در برپايي كتابخانه عمومي محله پادرخت زحمت ها كشيده اند يادي داشته باشيم .

حجت الاسلام حاج سيد ولي ا... موسي كاظمي فرزند مير طاووس متولد سال 1307 ، درسال 1343 هجري شمسي اقدام به تاسيس كتابخانه اي جنب مسجد سيد محمديه نموده با سرمايه شخصي و اعانات افراد فرهنگ دوست به خريد كتب ارزنده مبادرت كردند به طور مستمر پيگير كار مي بودند تا سال 1356 كه جمعي از جوانان انقلابي محل ، او را ياري كرده كتاب هاي ويژه كودكان و نوجوانان را به جمع كتب معتبر ديني ،مذهبي افزوده كتابخانه را محفل جوانان و نوجوانان كردند.

با افزوده شدن كتاب و استقبال علاقه مندان به آگاهي و بينش گنجايش مخزن و مجلس تكافوي آن مشتاقان نمي نمود .در اين بين فكر گسترش حسينيه پادرخت كه در مجاورت مسجد سيد حدود دويست سال قبل توسط حاج استاد حسن بنا شده بود ذهن متولي حسينيه را به خود مشغول كرد و با تخريب كتابخانه مدتي مردم را از همين نعمت موجود محروم گردانيد وقتي شبستان حسينيه مرمت شد با ترغيب اهالي و خيري از فرزندان اين ديار – حاج حسين توكلي محمدي – منزل مرحوم حاج سيد حسين جعفريان را خريداري كرده و قصد توسعه صحن را نمودند و در راستاي تحقق اين هدف حاج محمد علي مختاريان نيز خانه پدري را وقف اين كار كردند و مصمم شدند سالني چند منظوره را احداث نمايند كه مردم بتوانند در طول سال تمام آيين و مراسم خود را اعم از تهنيه و تعزيه در اين مكان برپا دارند.

ازجمله اقدام مفيدي كه صورت گرفت اختصاص طبقه فوقاني مجتمع فرهنگي كوثر به كتابخانه عمومي محل بود. جاي بسيار شكر و سپاس است كه امروزه مسؤولين محترم اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي نايين بذل عنايت كرده با همت فرهنگ دوستان محل از جمله مرحوم سيد محمد موسي كاظمي كانون فرهنگي هنري هدايت را تشكيل و راه روشن حجت الاسلام والمسلمين حاج آقا ولي ا.. موسي كاظمي را در اداره كانون و كتابخانه ادامه مي دهند. زحمات حجت الاسلام والمسلمين حاج آقا ولي ا.. موسي كاظمي جايگاه ويژه ايشان را در محمديه به ثبت رساند همانگونه كه شخصيت هاي روحاني ديگر مثل مرحوم ملا آقا حاج چاووش ،ملا مير تقي وحجت الاسلام والمسلمين حاج ملا هاشم فقيهي محمدي با داير كردن مكتب خانه و تربيت فرزندان اين ديار نام نيك از خود به جاي گذارده اند و علماي ديگر كه از اين محل برخاسته اند در ساير بلاد منشا خير و بركت شده اند .مرحومان حاج سيد جلال موسي كاظمي فرزند جعفر و حاج سيد حسن موسي كاظمي در تهران و مرحوم حاج سيد حسن شريفيان در جهرم از زمره آن بزرگمردان بوده اند روحشان شاد باد
از آنجا كه در اين بخش مقاله فقط به بزرگاني اشاره شد كه تعليم يافته مكتب خانه ها و مدارس قديم بوده اند ،ذيلا تاثير فكر و انديشه و هنرشان را در سرودن اشعار مراثي و برگزاري آيين و مراسم سوگواري ابا عبدا.... حسين (ع) در اين قريه به اختصار باز مي گوييم.

1-مراسم نخل آرايي وآماده سازي محيط ووسايل براي عزاداري سالارشهيدان
چندروز قبل ازماه محرم نخل بندان يا نخل آرايان كه اكثراازافرادسادات وسالخوردگان ومومن ومورد احترام مردم مي باشند اقدام به تنظيف وتزيين نخل با پارچه هاي مشكي ورنگي مي نمايند(نخل درحقيقت نماد تابوت شهيدان است ونخل گردانان درحمل نخل زبان حالشان اين است كه اگر ما دركربلا نبوديم تا جسم پاك شهيدان را تشيع كنيم اكنون به طور نمادين با احترام هرچه بيشتر آن شهيدان سرافراز را تشيع مي كنيم)
2

-مراسم دهل زني ويا امام :درشب هاي ماه محرم وصفر قبل از شروع مراسم بازدن دهل وگفتن يا امام و حسين يا حسينم و...ودهل زدن درمعابر شروع مجلس عزاداري وروضه خواني را به مردم محل اطلاع مي دهند.

3-چاووشي : درابتداي شروع مراسم عزاداري ومجالس روضه خواني با چاووشي خواني كه اغلب اشعاري در مصائب اهل بيت عصمت .وطهارت آغاز مراسم را اعلام نموده كه بلا فاصله بعد از چاووشي خواني مراسم عزاداري آغاز مي گردد.

4-جوش گرفتن:دربعضي از شب ها وروزهاي خاصي مانند تاسوعا وعاشورا وشب هاي جمعه ويا قبل ازحركت دسته عزاداري ،عزاداران با حلقه زدن درمحوطه حسينيه وزدن دهل با سبكي خاص وهم اهنگ با اشعاري كه درمظلوميت ومصايب سالار شهيدان خوانده مي شود اقدام به عزاداري وجوش وخروش مي نمايند ودرپايان به لعن ونفرين كردن بر يزيد ويزيديان وعاملان وقاتلان سالار شهيدان ويارانش مراسم جوش گرفتن به پايان مي رسد.
5-سنگ زني يا جيغ جيغه كوبي :اين آيين عاشورايي كه گويا بر گرفته از نحوه عزاداري جن و انس بر اشرف اولاد آدم است ؛ با استفاده از مهره هاي چوبي به اندازه قطعه سنگي كه در دست جا بگيرد و با خواندن اشعار و آهنگ متفاوت با نوحه هاي سينه زني و زنجير زني انجام مي شود و در حالت يك ضرب ،دوضرب و سه ضرب اشعاري خوانده و اجرا مي شود .

با تشكر از آقايان حاج احمد گرگان محمدي و حاج محمد علي مختاريان كه ما را در تهيه اين گزارش ياري نمودند. 
 منبع :ویژه نامه قدس نایین

اين قلعه از معروف ترين بناهاي نايين است كه بالاي كوهي مشرف بر محله زيباي محمديه قرار گرفته است.

قلعه عاشورگاه تقريباَ از تمامي نقاط محمديه و از جاده انارك به نايين نيز ديده مي‌شود. به محض ورود به محمديه نخستين بنايي كه به چشم مي‌خورد قلعه عاشورگاه است. بنا بر موقعيت سوق الجيشي اين قلعه احتمالاَ از آن به عنوان دژ دفاعي استفاده مي‌شده است.
 راهزنان فرهنگي بارها به اين قلعه دستبرد زدند و اشيای عتیقه زيادي از آن به يغما بردند. وجود مجموعه كارگاه هاي سنتي عبا بافي محمديه در مجاور اين قلعه زيبايي آنرا دو چندان نموده است. قدمت اين قلعه را به دوره ي پيش از اسلام تخمين مي‌زنند. با اين همه شكوه قلعه چندان است كه تماشاي آن از تمامي نقاط محمديه روح را بر مي انگيزد.
متاسفانه مدت‌هاست که عوامل طبیعی باعث فرسایس شدید در این بنای تاریخی شده است و همچنان این تخریب آرام ادامه دارد.